Ο Γάλλος ηθοποιός αποκαλύπτει τις κρυφές επιθυμίες, τις αδυναμίες του και τις σκέψεις του για τον πλούτο, το σεξ και την εξουσία - Τί λέει για το ρόλο του Ντεβερό…
«Απεχθάνομαι βαθιά τους πολιτικούς. Πραγματικά τους μισώ. Δεν έχεις τίποτα καλό να περιμένεις από αυτούς. Οι πολιτικοί μάς κατάντησαν έτσι και μας έφεραν εδώ που είμαστε», ομολογεί ο γνωστός Γάλλος ηθοποιός σε συνέντευξη που εξασφάλισε το «thema people» με αφορμή την ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί «Καλώς ήρθες στη Νέα Υόρκη». Τα ίδια περίπου λόγια επαναλαμβάνει και στην εναρκτήρια σκηνή της ταινίας, λίγο πριν τον δούμε να ερμηνεύει συναρπαστικά τον Ντεβερό, ο οποίος ουσιαστικά ταυτίζεται με τον Ντομινίκ Στρος-Καν: ο ισχυρός άνδρας συλλαμβάνεται λίγο μετά τα όσα συμβαίνουν στην πανάκριβη σουίτα ξενοδοχείου όπου διαμένει στη Νέα Υόρκη.
Βγαίνοντας από το ντους ο πρωταγωνιστής θα απομονώσει την έγχρωμη καμαριέρα, με αποτέλεσμα εξαιτίας της πράξης του να συντριβεί ηθικά και πολιτικά. Ο γάμος του με την πανίσχυρη σύζυγο, την οποία ερμηνεύει η Ζακλίν Μπισέ, διαλύεται, ο ίδιος συλλαμβάνεται, ενώ η υποψηφιότητά του για το προεδρικό αξίωμα της Γαλλίας μοιάζει πλέον όνειρο απατηλό. Η ταινία προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στη Γαλλία -με τον άλλοτε πανίσχυρο άνδρα του ΔΝΤ να απειλεί με μηνύσεις-, ενώ στις ΗΠΑ δεν κατάφερε να εξασφαλίσει διανομή εξαιτίας του γνωστού αμερικανικού πουριτανισμού. Ωστόσο αποθεώθηκε από σπουδαίους δημιουργούς όπως ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, που την αποκάλεσε «όμορφη και δυνατή ταινία», ενώ ο πολύς Μίλος Φόρμαν ομολόγησε ότι πρόκειται για την καλύτερη ταινία του Φεράρα. Είναι εύκολο, πάντως, να φανταστεί κανείς την πειστικότητα με την οποία ερμηνεύει ο διάσημος Γάλλος ηθοποιός τον Στρος-Καν, αλλά λιγότερο εύκολο να αντιληφθεί τα πραγματικά κοινά τους σημεία.
«Ερμηνεύοντας τον Στρος-Καν είδα πραγματικά να αλλάζει η γνώμη μου γι' αυτόν. Οταν είχα μάθει τότε από τις ειδήσεις τι είχε συμβεί, μου είχε φανεί ένας άνθρωπος αποκρουστικός και απεχθής, αλλά μετά την ταινία άρχισα να αλλάζω γνώμη»
Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ είχε πάρει θέση παλαιότερα απέναντι στον Στρος-Καν αποκαλώντας τον «σιχαμένο» και «βδελυρό». Ποια όμως είναι η γνώμη του τώρα για τον χαρακτήρα που ερμηνεύει στην ταινία; «Ο χαρακτήρας που ερμηνεύω είναι συγκλονιστικά προκλητικός και κάπως σαιξπηρικός. Αντίστοιχα στοιχεία με αυτή την υπόθεση συναντάς στα σαιξπηρικά έργα: εξουσία, πλούτο, σεξ. Ανάλογα βλέπεις και στις τραγωδίες - ακόμη και στα κωμικά έργα όπως ο ''Ταρτούφος''. Πρόκειται ουσιαστικά για τη θεατρικότητα της εξουσίας και του βίου».
Και αυτό είναι το ωραίο με τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ: ότι μπορεί να χρησιμοποιεί αναλογίες με τον Σαίξπηρ την ίδια στιγμή που βρίζει, βωμολοχεί και δεν αφήνει τίποτα όρθιο - άνθρωπος των άκρων και των παθών. Ακόμη και στις πιο ωραίες λεκτικές μεταφορές ο σαρωτικός Ζεράρ δεν χαρίζει κάστανα: καταφέρεται ενάντια στον χαρακτήρα που ερμηνεύει με μεγάλη πειστικότητα, αλλά την ίδια στιγμή φτάνει να τον συμπαθεί: «Ερμηνεύοντας τον συγκεκριμένο χαρακτήρα είδα πραγματικά να αλλάζει η γνώμη μου γι' αυτόν. Οταν είχα μάθει τότε τι είχε συμβεί από τις ειδήσεις, μου είχε φανεί ένας άνθρωπος αποκρουστικός και απεχθής, αλλά μετά την ταινία άρχισα να αλλάζω γνώμη. Ισως γιατί ανακάλυψα την πραγματική διάσταση της ασταθούς ανθρώπινης φύσης - και αυτή ενυπάρχει σε οποιονδήποτε παρασύρεται από τα πάθη του. Ωστόσο στην ταινία τα πάθη δεν κάνουν τον Ντεβερό να υποφέρει πραγματικά, αλλά απλώς προκαλούν παράπλευρες απώλειες με έναν τρόπο που εξαρχής δεν του είναι αντιληπτός.
«Ο ρόλος μου είναι συγκλονιστικά προκλητικός και κάπως σαιξπηρικός. Αντίστοιχα στοιχεία με αυτή την υπόθεση συναντάς στα σαιξπηρικά έργα: εξουσία, πλούτο, σεξ. Ανάλογα βλέπεις και στις τραγωδίες - ακόμη και στα κωμικά έργα όπως ο ''Ταρτούφος''. Πρόκειται ουσιαστικά για τη θεατρικότητα της εξουσίας και του βίου»
Και αυτό το λέω γιατί πραγματικά δεν μπορώ να εκτιμήσω απόλυτα τις πράξεις του -αν είναι ηθικές ή ανήθικες, καλές ή κακές-, ίσως γιατί δεν έμαθα να το κάνω από μικρός. Προφανώς αν είχα συνεχίσει το σχολείο, το οποίο παράτησα μικρός, να είχα μάθει έναν ηθικό κανόνα - αλλά, πάλι, ποιος ξέρει; Το ηθικό σύστημα που διαμορφώνει κανείς σε μικρότερες ηλικίες είναι αυτό που κουβαλάει μέσα του για πάντα και βάσει αυτού εκτιμά και κρίνει τα πράγματα. Ενώ αν διαμορφώνεις την κρίση σου τη στιγμή που ερμηνεύεις -ρόλο, πράγματα, συνθήκες- είναι άλλα τα ερωτήματα που θέτεις στον εαυτό σου. Αυτομάτως σκέφτεσαι: ''Κι αν ήμουν εγώ στη θέση του;''. Αλλωστε κι εγώ του μοιάζω σε πολλά. Και όλοι του μοιάζουμε: με τον ίδιο τρόπο κάνουμε έρωτα και τον ίδιο θόρυβο κάνουμε όλοι όταν φτάνουμε σε οργασμό. Ευτυχώς δηλαδή».
Το τρίπτυχο κάθε εξουσίας: σεξ, πλούτος, χρήμα
Ωστόσο, παρά τις ομοιότητες και τις συνάφειες, ο ήρωας που ερμηνεύει ο Ντεπαρντιέ μοιάζει να ξεπερνάει όλα τα όρια, να είναι ταυτόχρονα θύμα και θύτης, τόσο δυνατός που δεν μπορεί να ελέγξει τις αδυναμίες του. Και τη στιγμή που μοιάζει να τα έχει όλα, χάνει τα πάντα. Αλλοι τον ταύτισαν με τον εκφραστή του σεξουαλικού κυνισμού, ενώ άλλοι επέμεναν ότι το σύστημα βιάστηκε να τον καταστήσει τόσο ισχυρό για να του τη φέρει καλύτερα. Το ονοματεπώνυμο του πρωταγωνιστή που ενέπνευσε την ιστορία της ταινίας -άσχετα αν δεν φαίνεται πουθενά- ήταν ένα σύμβολο από μόνο του: DSK. Ηταν ο άνθρωπος που ακριβώς τη στιγμή που έφερε τέλεια εις πέρας την αποστολή του και ετοιμαζόταν να κατακτήσει τα πάντα έπεσε ένα πέπλο και δεν ήταν πια κανείς. Τουλάχιστον γι' αυτούς: για τους ανθρώπους της εξουσίας, την πανίσχυρη σύζυγό του, τα ΜΜΕ, τους πολιτικούς.
Γιατί το χειρότερο στην περίπτωση αυτή δεν είναι η τιμωρία. Η εξουσία σε εκδικείται, σε αγνοεί, αλλά δεν σε ξεχνάει. Ανέκαθεν κάθε άνθρωπος της εξουσίας έχει δύο αφέντες: τον Θεό και τον διάβολο, τη δόξα και το χρήμα. Η αιώνια εξευτελιστική ιστορία των ισχυρών -«για την οποία έχουμε όλοι διαμορφώσει μια γνώμη», όπως παραδέχεται σχετικά ο Ντεπαρντιέ. «Από μόνη της η ιστορία είναι τόσο ενδιαφέρουσα ακριβώς γιατί αποδεικνύει στην πράξη τι σημαίνει κατάχρηση εξουσίας, χρήματος και σεξ. Ολα αυτά άλλωστε ανέκαθεν συνδέονταν», προσθέτει.
Και όντως, οι άνθρωποι της εξουσίας ήταν πάντα επιρρεπείς στο εύκολο σεξ και στο εύκολο χρήμα.
«Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, δεν είναι ποτέ ωραίο να γυρίζει κανείς ερωτικές σκηνές. Για να τα βγάλεις πέρα πρέπει ή να είσαι πίτα ή να έχεις καταπιεί απανωτά Cialis. Είναι θλιβερό θέαμα η σάρκα. Και ακόμη πιο θλιβερό είναι να ερμηνεύεις τον πρωταγωνιστή σε τέτοιου είδους όργια»
Υπάρχει μια σκηνή στο τρέιλερ της ταινίας που αποκαλύπτει τον γυμνό Ζεράρ-Ντεβερό να περιβάλλεται από αιθέριες υπάρξεις, πόρνες κατά παραγγελία. Κάποιος φίλος που του επισημαίνει τον εθισμό του στο σεξ εισπράττει την αποστομωτική απάντηση: «Και τι θες, δηλαδή, να μου αρέσει; Το γκολφ;». Εννοείται ότι ένας προβοκάτορας σκηνοθέτης όπως ο Εϊμπελ Φεράρα με πείρα σε ταινίες έξω από τα όρια -από το «Fear City» έως το «Bad Lieutenant»-δεν θα μπορούσε να αφήσει απέξω τις σεξουαλικές σκηνές. Πώς κατάφερε όμως να ανταποκριθεί σε αυτές ο Ζεράρ; - ο οποίος πρόσφατα δήλωνε ότι πίνει 14 μπουκάλια κρασί στην καθισιά του και έχει κάνει πέντε by-pass. «Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, δεν είναι ποτέ ωραίο να γυρίζει κανείς ερωτικές σκηνές. Για να τα βγάλεις πέρα πρέπει ή να είσαι πίτα ή να έχεις καταπιεί απανωτά Cialis (σ.σ.: χάπια αντίστοιχα του Viagra). Είναι θλιβερό θέαμα η σάρκα.
Και ακόμη πιο θλιβερό είναι να ερμηνεύεις τον πρωταγωνιστή σε τέτοιου είδους όργια. Αλλά κάθε ηθοποιός πρέπει να αντιμετωπίζει τις όποιες δυσκολίες ως μέρος του καλλιτεχνικού έργου και να τις ξεπερνά. Απλώς είναι καλό να ξέρεις γιατί υπάρχουν αυτές και πού αποσκοπούν. Καταλαβαίνω ότι για τον Φεράρα οι εν λόγω σκηνές ήταν απαραίτητες, ακόμη κι αν προσωπικά δεν μου άρεσαν. Πάντα αυτού του είδους οι άνθρωποι, όπως ο πρωταγωνιστής που ερμηνεύω, μου προκαλούν θλίψη, ένα ennui (σ.σ.: βάρος της ύπαρξης). Αντίστοιχες αναλογίες σεξ, πολιτικής και εξουσίας όμως είχαν θίξει εμβληματικές ταινίες όπως οι ''120 μέρες στα Σόδομα"».
Αντίστοιχα οδυνηρό φαντάζει και το θέαμα του (ολό)γυμνου Ντεπαρντιέ για τις ανάγκες της σκηνής στη φυλακή. Εκεί ο πρωταγωνιστής αναγκάζεται να βγάλει τα ρούχα του μπροστά στους δύο φύλακες για να φορέσει τη στολή της φυλακής - ένα θέαμα εξευτελιστικό από μόνο του. Αλήθεια, σε αυτή τη σκηνή ο ίδιος δεν ένιωσε ότι συμπάσχει λίγο με τον άνθρωπο που ερμηνεύει, τον πανίσχυρο πολιτικό που τσιτσιδώνεται μπροστά στους υποτελείς του; «Καθόλου. Ετσι λειτουργεί το σωφρονιστικό σύστημα και αυτοί είναι οι κανόνες του. Δεν μπορείς να ξεφύγεις. Ο νόμος είναι νόμος. Η στενή είναι στενή. Το πιο θλιβερό από όλα, πάντως, ήταν ότι οι φύλακες ήταν εξίσου χοντροί με μένα. Ολοι ξέρουν ότι ποτέ δεν ήμουν ιδιαίτερος φαν της εμφάνισής μου, και αυτό ήταν πρόβλημα. Αλλά όταν είδα τους δύο φύλακες αυτομάτως σκέφτηκα ''να σας δω πρώτα να γδύνεστε και μετά να δω ποιος θα προλάβει να ξαναντυθεί πρώτος''. Φαντάζεστε την απάντηση για το ποιος είναι ο ταχύτερος!».
Η ταινία «Καλώς ήρθες στη Νέα Υόρκη» μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το ερωτικό σκάνδαλο με πρωταγωνιστή τον Ντομινίκ Στρος-Καν
Κάθε ταλαντούχος άνθρωπος είναι «τέρας»
Ωστόσο δεν ήταν μόνο η φυσική εμφάνιση που έκανε πολλούς να αποκαλέσουν τον Ντεπαρντιέ «τέρας». Τόσο με την καλή έννοια -στον βαθμό που είναι ένα «ιερό τέρας» του σινεμά, που έχει πρωταγωνιστήσει σε ευαίσθητες ταινίες εντελώς αντίθετες του φυσικού του εκτοπίσματος όπως το «Ολα τα πρωινά του κόσμου», η «Πράσινη κάρτα» και ο «Σιρανό ντε Μπερζεράκ»- όσο και με την κακή έννοια. Πολλοί τον αποκάλεσαν «τέρας» εννοώντας τον μανιακό πότη που αλλάζει γυναίκες και χώρες ανάλογα με το συμφέρον του. Είναι αυτός που ακόμη δηλώνει ότι λατρεύει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ πρόσφατα έκανε επίσημη επίσκεψη στη Σερβία ως «εχθρός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των πολιτικών συμφερόντων».
Πόσο τέρας όμως νομίζει ότι είναι ο ίδιος; «Φυσικά και είμαι τέρας! Τέρας ήταν και ο Σιμενόν και ο Πικάσο... Κάθε άνθρωπος που διαθέτει ταλέντα στον υπερθετικό βαθμό ή αγαπάει υπερβολικά την ελευθερία φαντάζει λίγο τέρας -ή έστω εγωιστής- στα μάτια των καθημερινών ανθρώπων. Οσο για τη γνώμη που έχω εγώ για τον εαυτό μου... όπως συμβαίνει και με τον πρωταγωνιστή της ταινίας, που είναι εξίσου σαρωτικός και ευφυής, είναι σίγουρο ότι σε κάποιους φαντάζει τέρας. Αλλά φαίνεται να ανέχεται πάρα πολλά την ίδια στιγμή που εκμεταλλεύεται με λάθος τρόπο την εξουσία του. Τέτοιοι χαρακτήρες, τελικά, είναι δίκοπο μαχαίρι».
Αντίστοιχη γνώμη έχει και η Ζακλίν Μπισέ, η οποία συμπρωταγωνιστεί στην ταινία στον ρόλο της πανίσχυρης συζύγου: «Προφανώς πρόκειται για έναν χαρακτήρα με πολύπλοκες πλευρές όπως κάθε ανθρώπινο ον. Μπορεί να είναι εύχαρις και τρυφερός την ίδια στιγμή που φαντάζει ο πιο αποκρουστικός άνθρωπος στον κόσμο. Δύσκολο να τον κατακρίνεις έτσι απερίσκεπτα. Είναι αυτός που είναι. Ειδικά μέσα από την ερμηνεία του Ζεράρ, οι εντυπώσεις που σου αποτυπώνονται είναι αντιφατικές και συγκρουόμενες. Είναι ένα ευμετάβλητο ον του οποίου τις μεταπτώσεις ο Ζεράρ τις αντιλαμβάνεται με μια τρομερή οξυδέρκεια». Η ίδια χάρηκε που συνεργάστηκε με τον καλό της φίλο Ζεράρ Ντεπαρντιέ, με τον οποίο δεν είχε ξανασυνεργαστεί στο παρελθόν - σε αντίθεση με περίτρανα ονόματα όπως ο Στιβ ΜακΚουίν, ο Φρανκ Σινάτρα, ο Ντιν Μάρτιν, ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό, ο Ζαν-Λουί Τρεντινιάν.
«Πρωτοσυνάντησα τον Ζεράρ το 1989 στο σετ του ''Σιρανό'' όταν έτυχε να επισκεφτώ μια φίλη. Πάντα είχαμε φιλική σχέση, γι' αυτό και χάρηκα όταν με πήρε και μου πρότεινε τον ρόλο για την ταινία. Ηταν τόσο ευγενής. Συμφωνήσαμε σε τρία λεπτά και μου είπε: ''ΟΚ, κλείνω την ταινία και παντρευόμαστε!"».
«Εμείς οι μεσογειακοί δεν είμαστε πουριτανοί»
Πάντως και οι δύο ηθοποιοί ταιριάζουν στον αυθορμητισμό και την αγάπη για τις ωραίες στιγμές - όπως άλλωστε κάθε Γάλλος που σέβεται τον εαυτό του. Εχουν επισκεφτεί πολλές φορές την Ελλάδα: αγαπημένο μέρος της Ζακλίν Μπισέ είναι ο «Αστέρας» Βουλιαγμένης και οι Κυκλάδες, ενώ του Ντεπαρντιέ η Ακρόπολη και η Κρήτη. Ο τελευταίος επίσης δηλώνει λάτρης των αρχαίων τραγωδιών, ωστόσο παραδέχεται ότι «ποτέ δεν θα τολμούσα να παίξω τραγωδία όταν υπάρχουν τόσο υπέροχοι ηθοποιοί να τις ερμηνεύσουν στη γλώσσα τους, τα ελληνικά!». Η Γαλλία έχει εξάλλου πολλά κοινά με την Ελλάδα - ειδικά όσον αφορά στη σύγχρονη κουλτούρα και την πολιτική ζωή. «Το μεσογειακό ταμπεραμέντο, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τρόπο σκέψης των πολιτικών απέναντι στα ερωτικά τους, διαφέρει κατά πολύ από αυτό των Αμερικανών», τονίζει η Ζακλίν Μπισέ και συνεχίζει: «Δεν έχουμε ούτε κοινή θέαση, ούτε κοινές απόψεις με τους Αμερικανούς.
Μπορεί εκείνοι να χάνουν τον έλεγχο σε πολλά και να αντιδρούν ιδιαίτερα βίαια, αλλά κρύβουν έναν πουριτανισμό που έρχεται σε άμεση σύγκρουση με τη δική μας ερωτική ελευθεριότητα. Ειδικά ο χαρακτήρας που ερμηνεύει ο Ζεράρ φαίνεται να χάνει τον έλεγχο όσον αφορά το σεξ. Νομίζω ότι αυτό που βρήκε ενδιαφέρον ο Εϊμπελ Φεράρα στο ''Καλώς ήρθες στη Νέα Υόρκη'' είναι το ζήτημα της εξάρτησης περισσότερο απ' ό,τι οι ιστορίες των δύο αυτών ανθρώπων». Πώς όμως ερμηνεύει η ίδια τη σχέση του ανδρόγυνου, αυτής της πανίσχυρης γυναίκας και του άνδρα που βρίσκεται από τη μια μέρα στην άλλη στη σκιά της - και τελικά μακριά από τη ζωή της; «Τον αγαπάει πραγματικά. Σίγουρα δεν είναι ο ιδανικός άνδρας που έχει φανταστεί, έχει τα ελαττώματά του, αλλά τον θαυμάζει. Ζει μια ρομαντική παραίσθηση.
Δυστυχώς, έτυχε η ζωή να της φέρει έναν άνδρα με αυτού του είδους την εξάρτηση. Την απάτησε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν την αγαπούσε. Κάποιοι άνδρες, δυστυχώς, είναι έτσι». Πώς όμως θα αντιδρούσε η ίδια ως γυναίκα αν άκουγε τον άνδρα της -υπάρχει μια τέτοια χαρακτηριστική σκηνή στην ταινία- να της ομολογεί ότι «είμαι μανιακός με το σεξ, ξέρεις τη ζωή μου». Πώς θα μπορούσε να προχωρήσει μια τέτοια σχέση; «Πραγματικά δεν ξέρω. Για να πω την αλήθεια δεν είχα ποτέ μπλέξει με κάποιον εξαρτημένο από το σεξ. Αλλά πολλές φορές δεν ξέρεις ποιος είναι αυτός που αγαπάς. Και έπειτα κάθε τέτοιος χαρακτήρας βγάζει κάτι πολύ άγριο, που είναι ταυτόχρονα και ελκυστικό όπως συμβαίνει συχνά με τα ''κακά αγόρια''. Και τα «κακά αγόρια» αρέσουν στα κορίτσια». Απόδειξη, ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ: ένα κατεξοχήν «κακό αγόρι» με τεράστια επιρροή στο γυναικείο φύλο, με αμέτρητες μακροχρόνιες σχέσεις, άλλες τόσες εφήμερες ερωμένες, με τάση προς το ευκαιριακό και -όπως και ο χαρακτήρας που υποδύεται- ξέφρενο σεξ.
«Δεν είχα ποτέ μπλέξει με κάποιον εξαρτημένο από το σεξ. Αλλά κάθε τέτοιος χαρακτήρας βγάζει κάτι πολύ άγριο, που είναι ταυτόχρονα και ελκυστικό, όπως συμβαίνει συχνά με τα ''κακά αγόρια''. Και τα ''κακά αγόρια'' αρέσουν στα κορίτσια», παραδέχεται η Ζακλίν Μπισέ
Πρόσφατα τον συνέλαβαν με Ρωσίδες πόρνες και παρότι είναι ακόμη παντρεμένος με την Ελιζαμπέτ Γκινιό δεν διστάζει να ομολογεί τις αλλαξοπιστίες του - το παράφορο σεξ είναι η αγαπημένη του καθημερινή ενασχόληση όπως επίσης το ποτό και η υπερβολική ταχύτητα. Ενας τύπος που δοκίμασε τα πάντα σε υπερθετικό βαθμό και δεν έπαψε ποτέ να σανιδώνει το γκάζι ζώντας απόλυτα την ένταση. Και παρότι διαθέτει ταλέντο σε μεγάλες ποσότητες -όπως άλλωστε η οξυδέρκεια και τα κιλά του-, ο ίδιος ομολογεί πως τελικά «δεν πιστεύω ότι είμαι πραγματικά εξαιρετικός ηθοποιός. Είμαι απλώς ένας ηθοποιός που ζει και αναπνέει». Και αυτή είναι η απόλυτη γοητεία του Γάλλου, Ρώσου ή πολίτη του κόσμου και της σαρκός Ζεράρ Ντεπαρντιέ.
protothema
